Στο προηγούμενο μέρος του άρθρου συζήτησα υπό ποιες προϋποθέσεις θα δεχόμουν στο πιάτο μου τρόφιμα από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι τα μεταλλαγμένα είναι σίγουρα επικίνδυνα.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν ενδείξεις για επικινδυνότητα. Σε μια μελέτη που έγινε από τον Arpad Pusztai (google it) στην Βρετανία, τα αποτελέσματα ήταν πολύ ανησυχητικά. Τα πειραματόζωα που έτρωγαν τις γενετικά τροποποιημένες πατάτες παρουσίαζαν σημαντικότατα προβλήματα υγείας. Ακόμη πιο ανησυχητικό ήταν το γεγονός ότι όταν ο εν λόγω επιστήμονας προσπάθησε να ανακοινώσει τα αποτελέσματα της έρευνας του, τον έδιωξαν από το πανεπιστήμιο, του απαγόρευσαν να κάνει αναφορές στα όσα είχε βρει και έγινε διάρρηξη στο σπίτι του απ' όπου του πήραν τον υπολογιστή και ότι σχετικό με την έρευνα μπορούσαν να εντοπίσουν. Ανησυχητικό μεν αλλά όχι κάτι που θα έπρεπε να μας προκαλεί εντύπωση.

Όπως δεν θα έπρεπε να μας προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι, επίσης στη Βρετανία, οι εταιρείες διάθεσης τροφών από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς παρακολουθούσαν ποιοι ήταν εκείνοι που κατανάλωναν τα προϊόντα τους και σε τι ποσότητες. Η “παρακολούθηση” γίνονταν σε συνεργασία με τα σούπερ μάρκετ μέσω των καρτών bonus που έχουμε η περισσότεροι και εξασφαλίζουμε εκπτώσεις και προσφορές. Στη συνέχεια, έλεγχαν μέσω του NHS (το βρετανικό ΕΣΥ), ποιοι από τους καταναλωτές αυτούς παρουσίαζαν προβλήματα υγείας και ποια ήταν αυτά προκειμένου να διαπιστώσουν αν τα προϊόντα τους είναι τελικά επικίνδυνα ή όχι! Και πάλι δεν νομίζω ότι κανείς μας πέφτει από τα σύννεφα. Αυτή είναι η δουλειά των εταιρειών. Να πολλαπλασιάζουν τα κέρδη τους. Οπωσδήποτε δεν μας είναι ευχάριστο να μαθαίνουμε ότι μετέρχονται τέτοιων μεθόδων. Από την άλλη δεν βλέπω γιατί θα έπρεπε να μας εκπλήσσει. Νομίζω συνεπώς ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο των μεταλλαγμένων.

Ταυτόχρονα όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα πετάξουμε συλλήβδην στο καλάθι των αχρήστων. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε πολλές άλλες χώρες, καλλιεργούνται και καταναλώνονται μαζικά για πάρα πολλά χρόνια χωρίς να έχει αποδεκατισθεί ο πληθυσμός. Φυσικά υπάρχει η αντίρρηση ότι δεν ξέρουμε πόσους καρκίνους ή άλλα προβλήματα υγείας θα προκαλέσουν μετά από 30 χρόνια. Πράγματι, δεν το ξέρουμε. Όπως όμως τόνισα και πιο πάνω, δεν πρέπει να ταυτίζουμε την άγνοια με την επικινδυνότητα. Εξάλλου, ακόμη και αν κάποια είναι επικίνδυνα, αυτό δεν είναι απαραίτητο ότι θα συμβαίνει με όλα.Τα πειραματόζωα του κ. Pusztai τρέφονταν αποκλειστικά με ένα είδος μεταλλαγμένης πατάτας. Αυτό δεν σημαίνει ότι και ένας μεταλλαγμένος ανανάς θα είναι επικίνδυνος. Επίσης, οι άνθρωποι δεν καταναλώνουν μόνο ένα είδος τροφής αλλά έχουμε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία στο τραπέζι μας.

Εξάλλου, όπως συμβαίνει συνήθως, τα πράγματα δεν είναι μαύρα ή άσπρα. Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί υπόσχονται μεγαλύτερες παραγωγές με λιγότερα χημικά και λιπάσματα. Και σε πολλές περιπτώσεις αυτό πράγματι συμβαίνει. Το γεγονός ότι θα έχουμε 30% μεγαλύτερη απόδοση ανά στρέμμα, και μάλιστα χωρίς χρήση φυτοφαρμάκων είναι κάτι αμελητέο;

Για τα φυτοφάρμακα τα οποία τα χρησιμοποιούμε αλόγιστα και για τα οποία είμαστε βέβαιοι ότι προξενούν καρκίνους γιατί δεν γκρινιάζουμε; Γιατί δεν ζητάμε εξίσου έντονα την απαγόρευσή τους; Δεν θα έπρεπε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να είναι τα μεταλλαγμένα χωρίς φυτοφάρμακα τελικά πιο υγιεινά από τα συμβατικά με φυτοφάρμακα; Δεν λέω ότι όντως είναι. Αλλά υπάρχει κανείς που να το έχει ερευνήσει; Ανοιχτό είναι και αυτό το ζήτημα.

Και ας μην αρχίσουμε πάλι την καραμέλα της βιολογικής γεωργίας. Ναι, φαίνεται πολύ ελπιδοφόρα. Γεγονός είναι όμως ότι δεν έχει πείσει ακόμη για την αποτελεσματικότητά της. Αλλιώς κορόιδα είναι οι αγρότες να δίνουν ένα σκασμό λεφτά για φυτοφάρμακα, λιπάσματα και χημικά αν θα μπορούν να κάνουν την δουλειά τους εξίσου καλά με κάποιον άλλο τρόπο; Μάλλον όχι. Αφήστε που θα μπορούσαν να πουλήσουν τα προϊόντα τους πολύ ακριβότερα ως βιολογικά. Και πάλι αυτό δεν σημαίνει ότι η βιολογική γεωργία είναι άχρηστη. Σημαίνει ότι το θέμα είναι και εδώ ανοιχτό και προς διερεύνηση.

Ανέφερα πιο πάνω ότι γενετικά τροποποιημένα φυτά καλλιεργούνται σε πολλές χώρες. Οι πλειονότητα εξ αυτών είναι στον τρίτο κόσμο που δεν υπάρχει και σχετική νομοθεσία και οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να αλωνίζουν ανενόχλητες. Μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια όμως την οποία οι πολέμιοι των μεταλλαγμένων πάντοτε “ξεχνούν” να αναφέρουν, είναι ότι εκεί οι άνθρωποι δεν έχουν να φάνε. Και ότι οι καλλιέργειες αυτές, παρά τους κινδύνους που μπορεί να συνεπάγονται, είναι σαφώς προτιμότερες από την λιμοκτονία. Εκτός αν κανείς θα προτιμούσε να πεθάνει από την πείνα παρά να τραφεί με μεταλλαγμένα.

Εξάλλου εκεί το προσδόκιμο όριο ζωής είναι τα 35-40 χρόνια. Ο,τι και αν προκαλούν δηλαδή τα μεταλλαγμένα μακροπρόθεσμα, οι κάτοικοι των περιοχών δεν θα προλάβουν να το πάθουν καθώς θα έχουν πεθάνει είτε από κάποια ασθένεια είτε από κάποιον πόλεμο. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η Κίνα έχει ξεκινήσει από μόνη της να πειραματίζεται με γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες προκειμένου να μπορέσει να θρέψει τον τεράστιο πληθυσμό της. Είναι τυχαίο αυτό; Γιατί στην περίπτωση αυτή δεν μπορούμε να μιλήσουμε για επιβολή των μεταλλαγμένων από πλευράς κακών εταιρειών.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης την εφαρμογή των μεταλλαγμένων σε διάφορους άλλους τομείς εκτός της σίτισης. Για παράδειγμα, σήμερα η παραγωγή ινσουλίνης γίνεται από μεταλλαγμένα βακτήρια. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργήσουμε φυτά που θα μπορούν να ευδοκιμήσουν στην έρημο. Ή δένδρα που θα μεγαλώνουν πολύ πιο γρήγορα ώστε η παραγωγή ξυλείας να στηρίζεται σε αυτά και να μειωθεί η αποψίλωση των δασών. Οι δυνητικές εφαρμογές είναι κυριολεκτικά απεριόριστες.

Είναι προφανές λοιπόν ότι οι κραυγές δεν οδηγούν πουθενά. Αφού λοιπόν ο Παναής (το τζίνι ντε) είναι σχεδόν έτοιμος να βγει απ' το μπουκάλι, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να δούμε πού μπορούμε να τον στείλουμε και με ποιον τρόπο. Τα μεταλλαγμένα είναι εδώ. Ας δούμε λοιπόν πως θα τα διαχειριστούμε χωρίς να στρουθοκαμηλίζουμε και να υποκρινόμαστε ότι δεν υπάρχουν.

Έχοντας γράψει αυτό το κείμενο πριν κάποια χρόνια, οφείλω να συμπληρώσω κάποια πράγματα. Διετής ανάλυση σε σχεδόν 900 μελέτες που έχουν γίνει εδώ και 30 χρόνια για τους ΓΤΟ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο που να δείχνει ότι βλάπτουν την υγεία μας ή το περιβάλλον (http://www.sciencealert.com/huge-analysis-determines-genetically-engineered-crops-are-safe).

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι, όχι ένας ή δύο, αλλά 107 νομπελίστες επιστήμονες καταδίκασαν την Greenpeace για τον πόλεμο που κάνει εναντίον των ΓΤΟ (http://www.sciencealert.com/107-nobel-laureates-just-signed-a-letter-slamming-greenpeace-about-gmos).

Επιπλέον, φαίνεται ότι η εποχή των ΓΤΟ όπως τους γνωρίζαμε μέχρι σήμερα φτάνει στο τέλος της. Τις σημερινές μεθόδους αλλαγής του γονιδιώματος θα τις αντικαταστήσει λίαν συντόμως η μέθοδος CRISPR. Μια τεχνική υψηλής ακριβείας που χαρακτηρίζεται συχνά και ως το μοριακό νυστέρι της γενετικής. Οργανισμοί που έχουν υποστεί αλλαγές μέσω του CRISPR τεχνικά δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των ΓΤΟ (http://www.businessinsider.com/monsanto-ends-gmo-war-crispr-2016-9).

Οπότε μάλλον όλη αυτή η φασαρία και οι κραυγές λογικά θα σταματήσουν. Ή μήπως όχι; 

{fcomment width=600 mail_to=Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.}